Europejskie Centrum Pamięci i Pojednania

W czasie II wojny światowej w okolicach miejscowości Pustków koło Dębicy okupanci niemieccy utworzyli poligon wojskowy SS-Truppenübungsplatz Heidelager. Od początku istnienia w 1940 roku był budowany i obsługiwany z wykorzystaniem niewolniczej siły roboczej więźniów. Przymusowych pracowników dostarczały zorganizowane przez Niemców trzy obozy pracy, które stały się też miejscami zagłady części więźniów. Pierwszy był przeznaczony dla ludności żydowskiej (wiosna 1940–lipiec 1944), drugi dla jeńców radzieckich (jesień 1941 – luty 1942), trzeci dla Polaków (wrzesień 1942 – lipiec 1944). Szacuje się, że łączna liczba ofiar wszystkich obozów wyniosła około 15 tys. osób. Do palenia zwłok wybudowano na zboczach pobliskiej Królowej Góry krematorium, stąd wzniesieniu nadano nową nazwę – Góra Śmierci. W 2009 roku zainicjowano działalność Europejskiego Centrum Pamięci i Pojednania (ECPiP), którego celem jest realizacja zadań dokumentacyjnych i edukacyjnych, związanych z miejscami zagłady. Nosi ono imię Heleny z Reyów księżnej Jabłonowskiej. W czasie wojny była ona działaczką ruchu oporu i pełniła funkcję przewodniczącej lokalnych struktur Rady Głównej Opiekuńczej – instytucji zajmującej się działalnością pomocową i charytatywną dla mieszkańców, ale i w miarę możliwości więźniów. ECPiP organizuje warsztaty edukacyjne, wystawy, spotkania nawiązujące przede wszystkim do historii II wojny światowej, jej wpływu na losy poszczególnych ludzi oraz relacji pomiędzy społecznościami różnych kultur i narodowości. Stała ekspozycja mieści się w obiektach wybudowanych na wzór baraków obozowych. Wytyczono też szlak historyczno-turystyczny łączący 11 miejsc związanych z tragicznymi wydarzeniami wojennymi, między innymi Górę Śmierci i cmentarz żołnierzy radzieckich. Pustków-Osiedle 26a, tel. 887 628 900, www.ecpip.pl